จุดเริ่มต้นของ ALTV การเติบโตของวิถีการเรียนรู้อย่างยั่งยืน
หลังเกิดวิกฤตโควิด-19 ที่ทำให้เกิดผลกระทบไปทุกภาคส่วนทั้งภาครัฐ และเอกชน รวมถึงระบบเศรษฐกิจ สังคม คุณภาพชีวิต สุขภาพอนามัย ของประชาชนในสังคม เกิดความเปลี่ยนแปลงที่เลี่ยงไม่ได้ คนในสังคมต้องปรับตัวใหม่ ที่เรียกว่า ชีวิตวิถีใหม่ (New Normal) ที่ทำให้สังคมและประชาชนต้องยอมรับในความเปลี่ยนแปลงที่เกิดขึ้นใหม่นี้
ระบบการศึกษาก็เช่นเดียวกัน เมื่อสถาบันการศึกษาทุกระดับชั้น หรือแม้แต่สถาบันกวดวิชา ไม่สามารถเปิดเรียนตามภาคได้ตามปกติ แต่การเรียนการศึกษาของเยาวชนไม่สามารถหยุดนิ่งได้ สถาบันการศึกษาและคณาจารย์จึงต้องปรับตัว ปรับแบบแผนการเรียนการสอนให้เข้าถึงนักเรียนที่ยังไม่สามารถเข้ามาเล่าเรียนในภาคปรกติได้ เกิดรูปแบบการเรียนทางไกล การเรียนออนไลน์ ให้ครูและนักเรียนได้เปิดการเรียนการสอน ทบทวนวิชาก่อนการเปิดภาคเรียนจริง แต่ก็เกิดประโยชน์ไม่ครบทุกภาคส่วน เนื่องจากข้อจำกัดหลายประการ เกิดภาวะขาดโอกาสทางความรู้ ทั้งเด็กและเยาวชนในระบบการศึกษา หรือผู้ที่อยู่นอกระบบการศึกษา กลุ่มเด็กเปราะบาง หรือกลุ่มที่อยู่ห่างไกล เป็นต้น
ชีวิตวิถีใหม่ สู่การเรียนรู้แบบใหม่ (NEW NORMAL, NEW LEARNING)
รศ.ดร. วิลาสินี พิพิธกุล ผู้อำนวยการองค์การกระจายเสียงและแพร่ภาพสาธารณะแห่งประเทศไทย แห่งสถานีโทรทัศน์ไทยพีบีเอส ได้ตระหนักว่า ชีวิตวิถีใหม่ที่กำลังเปลี่ยนแปลงชีวิตและสังคมอยู่ในขณะนี้ ส่งผลกระทบเป็นวงกว้างต่อระบบการศึกษา ที่เด็กและเยาวชน ผู้ปกครอง รวมถึงกลุ่มผู้สอน คณาจารย์ จะต้องยอมรับในวิถีการเปลี่ยนแปลงไปสู่ยุคแห่งการเรียนรู้แบบใหม่ ด้วยเป้าหมายเพื่อสร้างสังคมการเรียนรู้อย่างยั่งยืน เพิ่มคุณภาพให้กับชีวิต สำหรับทุกคนที่ขาดโอกาสในการเรียนรู้ และต้องการที่จะเข้ามาเพิ่มพูนความรู้ สร้างโอกาสการเรียนรู้ด้วยตนเอง
ALTV (ACTIVE LEARNING TV) สถานีโทรทัศน์เพื่อสร้างโอกาสการเรียนรู้อย่างยั่งยืน
เมื่อเดือนพฤษภาคม 2563 ที่ผ่านมา สถานีโทรทัศน์ไทยพีบีเอส ได้ยื่นเสนอกับ กสทช. เพื่อเปิดช่องเพื่อการเรียนรู้ช่องใหม่ขึ้น โดยได้รับการอนุมัติให้ทดลองออกอากาศ ทาง ช่องโทรทัศน์หมายเลข 4 เป็นระยะเวลา 6 เดือน และหลังจากนั้นเมื่อได้รับใบอนุญาตออกอากาศอย่างเป็นทางการ ALTV ช่องหมายเลข 4 จะกลายเป็นช่องโทรทัศน์แห่งการเรียนรู้แห่งศตวรรษที่ 21 ของประเทศไทย เพื่อประโยชน์ทางการศึกษาเรียนรู้ให้กับประชาชนทุกภาคส่วน แพร่ภาพแบบ มัลติ - แพลตฟอร์ม เชื่อมโยงความรู้โดยใช้ ทรานส์มีเดีย ตอบสนองการเรียนรู้ของคนทุกกลุ่ม คือ เด็ก ครู ผู้ปกครอง และชุมชนให้เข้ามามีบทบาทสำคัญในการ สร้างสรรค์สังคมแห่งการเรียนรู้อย่างยั่งยืนร่วมกัน
- กลุ่มเด็กและเยาวชน จะมีโอกาสได้เรียนรู้เพื่อเสริมสร้างศักยภาพและคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้น
- กลุ่มครูผู้สอน ได้โอกาสพัฒนาและทบทวนทักษะการสอน ออกแบบนวัตกรรมสื่อการสอนรูปแบบใหม่ๆ
- ผู้ปกครองมีโอกาสเตรียมตัวร่วมสร้างเสริมทักษะความสามารถของบุตรหลาน
โดย ไทยพีบีเอส มีความพร้อมทั้งประสบการณ์และการทำงานด้านสื่อสาธารณะ บนฐานเครือข่ายความร่วมมือกับกลุ่มพันธมิตรด้านการศึกษาหลายภาคส่วนที่มีอุดมการณ์และเจตนารมณ์ร่วมกันที่จะขับเคลื่อนการศึกษาให้เกิดสังคมแห่งการเรียนรู้แบบใหม่เข้ากับสภาวะเหตุการณ์ ลดภาวะขาดโอกาสทางการเรียนรู้ให้กับทุกกลุ่ม โดยองค์กรที่เข้ามาร่วมเป็นพันธมิตร อาทิ คณะกรรมการกิจการกระจายเสียงกิจการโทรทัศน์ และกิจการโทรคมนาคมแห่งชาติ (กสทช.), สำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.), สำนักงานพัฒนาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งชาติ (สวทช.), องค์การพิพิธภัณฑ์วิทยาศาสตร์แห่งชาติ (อพวช.), กองทุนเพื่อความเสมอภาคทางการศึกษา (กสศ.), มูลนิธิส่งเสริมสื่อเด็กและเยาวชน (สสย.), กองทุนพัฒนาสื่อปลอดภัยและสร้างสรรค์, จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย, มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ ฯลฯ โดยพันธมิตรด้านการเรียนรู้เหล่านี้ได้ใช้ความรู้ ความสามารถ และข้อมูลทางการวิจัย ร่วมออกแบบสร้างสรรค์การเรียนรู้แบบบูรณาการ สร้างความร่วมมือระหว่าง เด็ก ครู ผู้ปกครอง และชุมชน ให้เข้ามามีบทบาทสำคัญในการออกแบบการจัดการเรียนรู้ของตนเอง นำไปสู่การพัฒนาศักยภาพ และคุณภาพชีวิตตนเองได้ในอนาคต สถานีโทรทัศน์ช่องนี้ ได้รับการเสนอชื่อว่า ALTV (ACTIVE LEARNING TV)
ALTV คือ ทุ่งกว้างสร้างความรู้ หว่านเมล็ดพันธ์แห่งความรู้ สร้างการเติบโตของต้นไม้อย่างยั่งยืน
เนื่องจากเป็นช่องโทรทัศน์เพื่อการเรียนรู้ รูปแบบรายการต่าง ๆ ที่คัดเลือกและสร้างสรรค์เพื่อการออกอากาศ จะถูกพิจารณาคัดสรรเสมือนการ เพาะปลูกพืช ตั้งแต่ขั้นตอนการ เตรียมเม็ดพันธ์ความรู้ที่หลากหลาย (Seeds) ให้ผู้เรียน ผู้สอน และผู้ชม ที่ต้องการโอกาสการเรียนรู้ ได้นำไปพัฒนาทักษะและคุณภาพแห่งชีวิต ตั้งแต่ ระดับพื้นฐาน เสริมทักษะเฉพาะทาง ทบทวนความรู้เดิม (Re-skill) เสริมทักษะใหม่ (Up-skill) นำไปสู่การหว่านเพาะตามแปลงความรู้ (Plant) ที่แบ่งเป็นหมวดหมู่ 6 ประเภท เพื่อให้ผู้เรียน ผู้สอน ผู้ชม สามารถออกแบบจัดตารางสิ่งที่ต้องการเรียนรู้ได้ด้วยตนเอง และเมื่อผู้เรียนเกิดการเรียนรู้ มีทักษะในระดับหนึ่งก็สามารถนำความรู้นั้นมาฝึกหัด แสดงความสามารถ ผ่านทางรายการแห่งการเก็บเกี่ยวประสบการณ์ (Harvest) และผลที่ได้รับในการเรียนรู้สามารถสร้างมูลค่า สร้างประโยชน์ให้กับตัวผู้เรียนรู้ได้ในที่สุด เสมือนเติบโตเป็นต้นไม้แห่งความรู้อย่างยั่งยืน (Added Values)
ALTV คือ อะไร? เพราะ ALTV คือ พื้นที่เรียนรู้สำหรับทุกคน
เมื่อสังคมเกิดความเปลี่ยนแปลง ชีวิตก้าวไปสู่การเรียนรู้วิถีใหม่ การเปลี่ยนระบบนิเวศการเรียนรู้เดิม จาก “ระบบห้องเรียน” ขยายไปสู่ “พื้นที่การเรียนรู้แบบใหม่” จึงเป็นสิ่งสำคัญ เด็กและเยาวชนคนรุ่นใหม่ต้องพัฒนาตนเอง ให้ได้เรียนรู้และพัฒนาทักษะที่สำคัญ เตรียมความพร้อมเพื่อเป็นรากฐานการใช้ชีวิตในอนาคต สามารถวางแผนการเรียนรู้ได้เอง สร้างแรงจูงใจ จนเกิดกระบวนการเรียนรู้ด้วยตนเอง (self-directed learning) เพื่อให้เกิดการพัฒนาตนเองอย่างต่อเนื่อง ALTV เปิดพื้นที่ให้เกิดกระบวนการสร้างพื้นที่การเรียนรู้แบบใหม่ เป็นพื้นที่การเรียนรู้สำหรับทุกคน
ALTV คือ ทีวีเรียนสนุก
ผู้เรียน ผู้สอน และผู้ชม ที่ต้องการเปิดโลกการเรียนรู้วิถีใหม่ สามารถรับชมแบบมัลติมีเดีย และเรียนรู้คู่กันแบบทรานสมีเดีย สามารถเข้ารับชมได้ทุกแพลตฟอร์ม โดยเนื้อหาแต่ละรายการ ส่งเสริมทักษะ เสริมสร้างการเรียนรู้ เชื่อมโยงรูปแบบการเรียนรู้เข้าด้วยกันทั้งสื่อโทรทัศน์ ดิจิตอลและสิ่งพิมพ์ สามารถจัดตารางการเรียนรู้ได้ด้วยตัวเอง ไม่ว่าจะอยู่ในพื้นที่ใด ก็สามารถเข้าถึงได้ โดยไม่ขาดการเรียนรู้
เจาะลึกผังออกอากาศช่องโทรทัศน์ ALTV
วันเวลาออกอากาศ : ALTV ช่องโทรทัศน์เพื่อการเรียนรู้อย่างแท้จริง ออกอากาศทุกวัน จันทร์ ถึง อาทิตย์ ตั้งแต่เวลา 06.00 -21.00 น.
กลุ่มเป้าหมาย :
กลุ่มที่ 1 : เด็กและเยาวชน ตั้งแต่ ปฐมวัย จนถึง ระดับ มหาวิทยาลัย
กลุ่มที่ 2 : พ่อแม่ผู้ปกครอง สมาชิกในครอบครัว
กลุ่มที่ 3 : กลุ่มผู้สอน ครูที่ออกแบบการเรียนรู้
เชื่อมโยงทุกกลุ่มทั้งบ้าน โรงเรียน ชุมชนและสังคม สามารถเข้ามาเรียนรู้ได้เป็นวงกว้าง เป็นทั้งผู้เรียน(รู้) ผู้สอน และเป็นผู้ชม ของช่อง ALTV โดยตรง
รูปแบบการสร้างสรรค์รายการ :
การออกแบบและสร้างสรรค์รายการ มีความพิเศษมากกว่าการจัดผังรายการโทรทัศน์โดยปรกติ เนื่องจากคำนึงถึงผลประโยชน์ที่ผู้ศึกษาเรียนรู้ได้รับเป็นอันดับแรก รูปแบบรายการถูกคัดสรรและแยกประเภทการเรียนรู้ เสมือนแปลงเพาะปลูกเป็นกลุ่มรายการ ได้เป็น 6 ประเภท ดังต่อไปนี้
กลุ่มรายการ ประเภทที่ 1 : ALTV Learning News (ข่าวสารการเรียนรู้)
นำเสนอข่าวสารเรื่องราวที่น่าเรียนรู้รอบตัว สถานการณ์ความเป็นไปของโลกใบใหญ่ เพื่อเด็กและครอบครัวได้รับชมเรียนรู้และนำไปประยุกต์ใช้ไปด้วยกัน ขยายขอบเขตเนื้อหาให้ใช้ได้จริงทั้งผู้เรียน ผู้สอน ผู้ชม สามารถค้นคว้า เข้าชม เข้าถึงได้จากทุกแพลตฟอร์ม “ข่าวสารการเรียนรู้ เพื่อครอบครัวและชุมชน มีให้ดูที่นี่เท่านั้น”
กลุ่มรายการ ประเภทที่ 2 : Homeroom Home Run (แนะแนวชีวิตและการศึกษา)
เสมือนยกวิชาโฮมรูมจากโรงเรียนมาไว้ที่ครอบครัว กลุ่มรายการที่เน้นชี้แนะแนวทาง จากการเรียนรู้ผ่านตัวบุคคล สังคม ทัศนคติ ความสามารถ ความสนใจ สะท้อนมุมมอง เพื่อค้นหาตัวเอง รู้จักตัวเอง รู้สิ่งที่ใช่ เพื่อไปหาสิ่งที่ชอบ ออกแบบอนาคตได้ด้วยตนเอง และนำพาไปสู่ความสำเร็จได้ ไม่เฉพาะแค่เด็กและเยาวชน ยังมีสาระความรู้รวมไปถึงวิชาพ่อแม่ ทำให้เกิดความเข้าใจและสามารถจัดการเรียนรู้ของลูกได้
กลุ่มรายการ ประเภทที่ 3 : Smart Classroom (ห้องเรียนอัจฉริยะ)
กลุ่มรายการที่นำเสนอ เพื่อเสริมทักษะใหม่ หรือ ทักษะที่พิเศษแบบเฉพาะทาง เช่น การเรียนเขียนโค้ด การสร้างงานอนิเมชั่น ให้กับผู้เรียนรู้ ที่เล็งเห็นว่าจะช่วยเพิ่มศักยภาพให้กับชีวิตผู้เรียนรู้ให้สูงขึ้น เข้ากับยุคสมัย และมีผลต่อเป้าหมายอาชีพในอนาคตของตน ทั้งนี้ยังได้ออกแบบรายการให้เสมือนเป็นห้องเรียนอัจฉริยะอย่างแท้จริง ผสมรูปแบบในการนำเสนอแบบมัลติแพลตฟอร์ม เพื่อยกระดับการเรียนรู้ในยุคดิจิตอลให้มีประสิทธิภาพมากขึ้น เน้นการสื่อสารแบบ Interactive เพื่อให้ผู้เรียนรู้สามารถเข้าถึงทักษะการเรียนรู้ได้อย่างรวดเร็ว
กลุ่มรายการ ประเภทที่ 4 : Farm รู้ (เรียนรู้โลกกว้างผ่านกิจกรรม)
กลุ่มรายการที่นำเสนอการชักนำ ผู้ปกครองร่วมเรียนรู้ หรือสร้างกิจกรรมไปด้วยกันกับเด็ก ออกไปทำกิจกรรมท่องเที่ยว เรียนรู้ภายนอกสถานที่ ให้เห็นความเป็นจริงเพื่อที่จะได้สร้างประสบการณ์ และฝึกฝนให้เกิดทักษะเพื่อประยุกต์ใช้ได้จริง เมื่อออกไปใช้ชีวิตในโลกภายนอก สอนให้เห็นชีวิตที่แตกต่างจากโลกแห่งการท่องตำรา กลุ่มรายการที่จะเป็นชุมชนของการเรียนรู้ ร่วมสร้างกิจกรรมด้วยหลักการ “บ้าน+โรงเรียน+ชุมชน”
กลุ่มรายการ ประเภทที่ 5 : Tutor Hub (นวัตกรรมเพื่อการเรียนรู้)
กลุ่มรายการที่ออกแบบและสร้างสรรค์โดยคณาจารย์และพันธมิตรทางการศึกษาที่มาร่วมมือกันใน ALTV เป็นพื้นที่สำหรับสาธิตการสอนโดยคณาจารย์ หรือผู้ที่ความสามารถทางการถ่ายทอดการสอน ทั้งห้องเรียนวิชาการ และกลุ่มทักษะเสริมสมัยใหม่ เป็นพื้นที่ทดลองการเรียนการสอน ส่งเสริมการเรียนรู้ให้กับกลุ่มผู้เรียนทุกกลุ่ม เพื่อปูวิชาพื้นฐานและทบทวนความรู้เดิม(Re-Skilled) รวมไปถึงการใช้นวัตกรรมเพื่อการเรียนการสอน เน้นให้ผู้เรียนรู้เกิดความสนุกสนาน กระตุ้นความอยากรับชมเพื่อสร้างการเรียนรู้อย่างต่อเนื่อง
กลุ่มรายการ ประเภทที่ 6 : Knowledge Pool ( คลังแห่งความรู้และประสบการณ์ชีวิต)
กลุ่มรายการที่นำเสนอความรู้ในแขนงต่าง ๆ อย่างหลากหลาย ด้วยผู้เชี่ยวชาญ ผู้มีทักษะความสามารถ ผู้ฝึกฝนจนชำนาญ เสมือนคลังความรู้ขนาดใหญ่ ที่นำมาแบ่งปัน แลกเปลี่ยน และนำเสนอและส่งต่อกันได้ ให้กับผู้ที่ต้องการเรียนรู้ เชื่อมโยงทุกเครื่องมือและสื่อการเรียนรู้ เพื่อแสดงทักษะความเป็นเลิศ ประยุกต์ใช้ประสบการณ์และทดลองปฏิบัติไปด้วยกัน เชิงชุมชน สังคม
บทสัมภาษณ์จาก : sanook