5 มีนาคม ของทุกปีถือเป็น “วันนักข่าว” หรือ “วันสื่อสารมวลชนแห่งชาติ” ของไทย มูลนิธิอิศรา อมันตกุล และสมาคมนักข่าวนักหนังสือพิมพ์แห่งประเทศไทย ได้จัดการประกวดข่าวยอดเยี่ยมจากสื่อหนังสือพิมพ์และสื่อออนไลน์ และภาพข่าวยอดเยี่ยมจากสื่อหนังสือพิมพ์และสื่อออนไลน์ รางวัลอิศรา อมันตกุล และรางวัลข่าวอนุรักษ์ธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมดีเด่น ประจำปี 2565 โดยมีการประกาศผลการประกวดข่าวและภาพข่าวและพิธีมอบรางวัล ในวันที่ 5 มีนาคม 2566 ณ ห้องบอลรูม โรงแรมเดอะแลนด์มาร์ค กรุงเทพฯ
สำหรับในปีนี้ ไทยพีบีเอส โดยศูนย์พัฒนาการสื่อสารด้านภัยพิบัติ ได้ส่งผลงานข่าวชุด โครงการผันน้ำยวม เข้าประกวดในประเภทข่าวอนุรักษ์ธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมดีเด่น ของชมรมนักข่าวสิ่งแวดล้อม สมาคมนักข่าวนักหนังสือพิมพ์แห่งประเทศไทย ประจำปี 2565 โดยในประเภทนี้ มีผลงานส่งเข้าประกวดจำนวน 15 ชิ้นจาก 9 สังกัด ซึ่งผลงานที่ได้รับรางวัลข่าวอนุรักษ์ธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม ประจำปี 2565 มีดังนี้
- รางวัลข่าวอนุรักษ์ธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมดีเด่น ประจำปี 2565 ได้แก่ ข่าวชุดโครงการผันน้ำยวม โดยศูนย์พัฒนาการสื่อสารด้านภัยพิบัติ ไทยพีบีเอส ได้รับโล่และเงินรางวัล 30,000 บาท
- ผลงานข่าวที่ได้รับรางวัลชมเชย ข่าวอนุรักษ์ธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม ประจำปี 2565 ได้แก่ ได้แก่ “การเดินทางไกล 1,079 กิโลเมตรเพื่อทวงคืนน้ำพริกปลาทู” โดย HaRDstories และข่าว “ไอ้โง่ ความเงียบ สันดอนทราย และความตายของอ่าวปัตตานี ภายใต้ชื่อ ‘พสกนิกรรอบอ่าวสู่สันติสุข’ โดย Way ได้รับโล่และเงินรางวัล 10,000 บาท
ผลงานชุดโครงการผันน้ำยวมนี้ ไทยพีบีเอสเปิดพื้นที่ให้ชาวบ้านที่ได้รับผลกระทบการสร้างเขื่อนและสถานีส่งน้ำ ต้นน้ำยวม สายเลือดของคนแม่ฮ่องสอน ชาวบ้านเส้นทางท่อส่งน้ำ ในพื้นที่ อ.อมก๋อย จ.เชียงใหม่ และพื้นที่ปลายทางของท่อส่ง คือ บ้านแม่งูด อ.ฮอด จ.เชียงใหม่ ได้สะท้อนมุมมองต่อการก่อสร้างโครงการที่ชาวบ้านระบุว่า ไม่มีส่วนในการแสดงความคิดเห็นรายงานผลกระทบด้านสิ่งแวดล้อม หรือ EIA
ขณะเดียวกันยังเปิดพื้นที่ให้ กรมชลประทาน เจ้าของโครงการ และคณะผู้จัดทำ EIA จากมหาวิทยาลัยนเรศวร ได้ชี้แจงเหตุผลของการก่อสร้าง ไม่เสนอมุมมองเพียงฝ่ายใดฝ่ายหนึ่ง อีกทั้งยังหาคำตอบจากนักวิชาการ ผู้เชี่ยวชาญ ในหลายมิติ นำเสนอเนื้อหาผ่านช่องทางโทรทัศน์และสื่อออนไลน์ของไทยพีบีเอส อย่างต่อเนื่อง ทำให้ประเด็นนี้ ถูกพูดถึงในวงกว้าง และทำให้คณะกรรมการสิทธิมนุษยชน รวมถึงกลุ่มผู้เชี่ยวชาญด้านบริหารจัดการน้ำ ระบบนิเวศลงพื้นที่ จนโครงการกว่า 8 หมื่นล้านบาท ถูกชะลอ
ไทยพีบีเอสตระหนักถึงบทบาทของสื่อในการทำหน้าที่เสนอข้อมูลอย่างรอบด้าน เป็นธรรม ให้ทุกภาคส่วนมีพื้นที่ในการส่งเสียงโดยเท่าเทียม เพื่อการพัฒนาด้านธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมสู่ความยั่งยืน ผ่านการนำเสนอข่าวสารและเวทีต่าง ๆ อย่างต่อเนื่อง
นอกจากนี้ ในงานยังมีการประกาศผลประกวดรางวัลอื่น ๆ อีกหลายประเภทรางวัล ได้แก่ รางวัลอิศรา อมันตกุล ประเภทข่าวจากสื่อหนังสือพิมพ์ มีผลงานข่าวส่งเข้าประกวดจำนวน 3 ข่าว จากหนังสือพิมพ์ 2 ฉบับ ดังนี้
1.ตีแผ่ขบวนการทุจริตสหกรณ์ออมทรัพย์ตำรวจพัทลุงนับพันล้าน โดย นสพ.ไทยรัฐ
2. เปิดโปงโครงการก่อสร้างรัฐ ผลาญงบประมาณแผ่นดิน ปล่อยทิ้งร้าง-สร้างมาราธอน โดย นสพ.เดลินิวส์
3. ปกปิดโรค ASF “อหิวาต์ฯ สุกร” บานปลายทำหมูเถื่อนทะลักไทย โดย นสพ.เดลินิวส์
สำหรับรางวัลประเภทนี้ไม่มีผลงานใดได้รับรางวัลยอดเยี่ยม แต่มีผลงานได้รับรางวัลชมเชย 1 รางวัล ได้แก่ ผลงานข่าว “ตีแผ่ขบวนการทุจริตสหกรณ์ออมทรัพย์ตำรวจพัทลุงนับพันล้าน” โดย นสพ. ไทยรัฐ
รางวัลอิศรา อมันตกุล ประเภทข่าวยอดเยี่ยมสำหรับสื่อออนไลน์ ประจำปี 2565 มีผลงานข่าวเข้ารอบสุดท้าย 5 ผลงาน จาก 7 องค์กรสื่อ ได้แก่
1.ตามคืนทรัพย์สิน 600 ล้าน ยักยอกเงินครั้งมโหฬารในสหกรณ์ออมทรัพย์เกษตร โดย สำนักข่าวอิศรา
2."อย่าไว้ใจงานวิชาการ!" – บทเรียนจากรายงานศึกษาผลกระทบควบรวมทรู-ดีแทคในมือ กสทช. โดย The101.world
3. น้องน้ำแข็ง: ความตายของเด็ก 8 ขวบ ที่บอกให้เราเตรียมรับมือความสูญเสีย โดย The MATTER
4. เปิดงบเกี่ยวกับสถาบันกษัตริย์ ปี 66 รายละเอียดตามเอกสาร ร่างพ.ร.บ.งบฯ พบราว 3.47หมื่นล้าน โดยประชาไท prachatai.com
5. Investigative: ฉีกหน้ากาก IO เลือกตั้งผู้ว่าฯ แหวกลึกถึง IO การเมืองระดับชาติ โดย The101.world
และผลงานที่ได้รับรางวัล ได้แก่
- รางวัลอิศรา อมันตกุล ประเภทข่าวยอดเยี่ยมสำหรับสื่อออนไลน์ ได้แก่ ผลงานข่าว “ตามคืนทรัพย์สิน 600 ล้าน ยักยอกเงินครั้งมโหฬารในสหกรณ์ออมทรัพย์เกษตร” โดย สำนักข่าวอิศรา
- ส่วนผลงานข่าวจากสื่อออนไลน์ ที่ได้รับรางวัลชมเชย ได้แก่ผลงานข่าว "อย่าไว้ใจงานวิชาการ!” – บทเรียนจากรายงานศึกษาผลกระทบควบรวมทรู-ดีแทคในมือ กสทช. โดย The 101.world และผลงานข่าว “น้องน้ำแข็ง: ความตายของเด็ก 8 ขวบ ที่บอกให้เราเตรียมรับมือความสูญเสีย” โดย The MATTER
นอกจากนี้ยังมีรางวัลอิศรา อมันตกุล ประเภทภาพข่าวจากสื่อออนไลน์ ประจำปี 2565 มีผลงานภาพข่าวได้รับรางวัล ดังนี้
- ผลงานภาพข่าวจากสื่อออนไลน์ ที่ได้รับรางวัลยอดเยี่ยม ได้แก่ ภาพข่าว “เพื่อนมนุษย์” ถ่ายโดย นายณัฐพล พันธ์พงษ์สานนท์ Spacebar
- รางวัลชมเชย ได้แก่ ภาพข่าว “แว้นลุยน้ำ” ถ่ายโดย นายรชานนท์ อินทรักษา PPTV Online และภาพข่าว “กิจปฏิบัติ” ถ่ายโดย นายชำนาญวุฒิ สุขุมวานิช สำนักข่าวไทย อสมท
สำหรับรางวัลอิศรา อมันตกุล ประเภทภาพข่าวจากหนังสือพิมพ์ มีผลงานส่งเข้าประกวด จำนวน 27 ภาพ จาก 2 ฉบับ คณะกรรมการตัดสินการประกวดพิจารณาแล้วเห็นว่า ยังไม่มีผลงานใดเหมาะสมที่จะได้รับรางวัลยอดเยี่ยมและรางวัลชมเชย
สำหรับผลงานต่าง ๆ ของไทยพีบีเอส สามารถติดตามได้ทาง ไทยพีบีเอส ช่องหมายเลข 3 และทุกช่องทางออนไลน์ เว็บไซต์ www.ThaiPBS.or.th , Facebook @ThaiPBS , YouTube @ThaiPBS และ LINE @ThaiPBS และทางแอปพลิเคชัน VIPA